22/09/2013

«Προσεγγίσεις της ψευδοθεωρίας του ρατσισμού. Κριτήρια ανίχνευσης ρατσιστικών προτύπων» (pdf)


Ένα ενδιαφέρον άρθρο της Βούλας Παπαγιάννη που διαπραγματεύεται: τι είναι ρατσισμός, μορφές, η μισαλλοδοξία, πως εξηγείται, ενθοκεντρισμός, προκαταλήψεις, διακρίσεις, ρατσιστικά πρότυπα σε βιβλία και ΜΜΕ, κριτήρια ανίχνευσης κ.α.

Από την έκδοση «Διαπολιτισμική εκπαίδευση - Θεωρία και πράξη»   (επιμέλεια: Μάρκου Γεώργιος, Παρθένης Χρήστος), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2011. Σελίδες 72-101.

Κατεβάστε το σε pdf εδώ

Αντιρατσιστικό αλφαβητάρι (για παιδιά νηπιαγωγείου, Α και Β Δημοτικού)


Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο αλφαβητάρι που περιλαμβάνει λέξεις που προδίδουν ρατσιστική ή αντιρατσιστική σκέψη, γλώσσα και συμπεριφορά. Απευθύνεται σε όλους τους μαθητές (γηγενείς και μη) που φοιτούν σε πολυπολιτισμικές τάξεις, στο εκπαιδευτικό επίπεδο του νηπιαγωγείου και της Α΄και Β΄Δημοτικού. Περιέχει παιδικές ζωγραφιές και έντονα χρώματα που μπορούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των παιδιών της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.

Κάθε σελίδα του ουσιαστικά αποτελεί ένα πολυτροπικό κείμενο που μπορεί να υποστηρίξει ανοιχτές μορφές διδασκαλίας και πολυτροπική έκφραση των παιδιών.

Το αλφαβητάρι αυτό βοηθά τους μικρούς μαθητές στην παραγωγή προφορικού λόγου, την κατανόηση του λεξιλογίου και των λεπτών διακρίσεων ανάμεσα στις λέξεις, και γίνεται αφορμή για συζήτηση στην τάξη, αναφορά παραδειγματικών επικοινωνιακών καταστάσεων όπου χρησιμοποιούνται οι λέξεις που περιλαμβάνει, δραματοποιήσεις και παιχνίδια ρόλων.

Είναι μια έκδοση του Κέντρου Διαπολιτισμικής Αγωγής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (2007). Συγγραφέας η Βούλα Παπαγιάννη.

Περισσότερες πληροφορίες και το κείμενο σε pdf εδώ

ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ – ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: Σχέδιο δράσης για την πρόληψη ή/και την καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων

Σχέδιο δράσης για την πρόληψη ή/και την καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων κάθε είδους, για την ανάδειξη της σημασίας της διαφορετικότητας καθώς και για την καταπολέμηση της βίας στα σχολεία.

Έκδοση: 2010

Δείτε ή κατεβάστε τον οδηγό σε pdf εδώ

"Οδηγός αντιρατσιστικής εκπαίδευσης" για εκπαιδευτικούς (σε pdf)


Το βιβλίο αυτό αν και αναφέρεται σε τραγικές καταστάσεις και απάνθρωπα φαινόμενα, είναι ένα βιβλίο που φέρνει αισιοδοξία στην εκπαίδευση και, συνεπώς, φέρνει αισιοδοξία σε ολόκληρη την κοινωνία. Δείχνει ότι η αντιρατσιστική εκπαίδευση είναι δυνατή σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα στο πλαίσιο του ισχύοντος αναλυτικού προγράμματος, εφαρμόζεται με οποιοδήποτε μοντέλο διδασκαλίας και δεν προϋποθέτει την ύπαρξη προκατασκευασμένου διδακτικού υλικού. Είναι ένα βιβλίο για όλους τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να κατανοήσουν το φαινόμενο του ρατσισμού και να το αντιμετωπίσουν με επιτυχία.

Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα, 2007


Το βιβλίο υπάρχει στο διαδίκτυο σε μορφή pdf

Alex, ένα βίντεο κατά των στερεοτύπων




"Alex": A story about Greece's international image crisis

Είναι εύκολο ίσως να υιοθετούμε στερεότυπα για τους άλλους (για χώρες, λαούς, φυλές, κοινωνικές ομάδες κλπ), τι γίνεται όμως όταν τα στερεότυπα είναι ως επί το πλείστον αρνητικά και έχουν σα στόχο εμάς τους ίδιους; Η ιστορία του Alex μας βοηθά να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα αυτού του είδους τις ...παρεξηγήσεις, μια και ο Alex είμαστε όλοι εμείς: οι Έλληνες στην Ελλάδα της κρίσης...


Οι δημιουργοί του Alex

Ζουν στην Αθήνα, έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση, αλλά δηλώνουν αποφασισμένοι να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να ανατρέψουν τα λάθος στερεότυπα που προβάλλονται παγκοσμίως σε βάρος της χώρας μας. Πρόκειται για την ομάδα Omikron Project που έχει βάλει στόχο να «γκρεμίσει» την αρνητική εικόνα που έχει δημιουργηθεί για την Ελλάδα, μέσα από ευρηματικά και έξυπνα βίντεο που «χτυπούν» κατευθείαν στον στόχο τους, προβληματίζοντας και βάζοντας σε σκέψεις τον θεατή.

Βιώνοντας την εποχή της οικονομικής κρίσης και ζώντας σε μια χώρα που αλλάζει καθημερινά, τα μέλη της ομάδας δεν δείχνουν διατεθειμένα να συμβιβαστούν με τον παθητικό ρόλο του «παρατηρητή» και για τον λόγο αυτό έχουν επιλέξει να αφιερώσουν ένα μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους στο Omikron Project.

«Να δράσουμε ειρηνικά, δημιουργικά και έξυπνα»

Ο λόγος στους ανθρώπους του Omikron Project: «Τα πράγματα είναι δύσκολα και δεν θέλουμε να χρυσώσουμε το χάπι κανενός. Είμαστε ρεαλιστές. Απλώς αντί να τσακωνόμαστε και να φωνάζουμε, σκεφτήκαμε ότι είναι σημαντικό να συνεισφέρουμε θετικά προς μια κατεύθυνση με τη δράση μας. Ετσι, θα καταφέρουμε να ξεκινήσουμε έναν διάλογο για τα θέματα που μας απασχολούν. Αν οι Ελληνες αφήσουμε στην άκρη τις πολιτικές μας διαφορές, μοιραστούμε ιδέες και συνεργαστούμε για κάτι θετικό, τότε έχουμε άπειρες δυνατότητες επιτυχίας. Αν λοιπόν κάποιος συμφωνεί μαζί μας ότι η Ελλάδα έχει υποστεί μεγάλο πλήγμα, ας μην τελειώσει αυτό το άρθρο γυρίζοντας πίσω στη ζωή του με την ελπίδα ότι κάποιος άλλος θα ασχοληθεί με το θέμα. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι πρέπει να δράσουμε γι’ αυτή τη χώρα ειρηνικά, δημιουργικά και έξυπνα (...) Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Χρειάζεται να περάσουμε όλοι μας άμεσα από τα λόγια στις πράξεις».

Alex, ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας

Ο Alex είναι ένας φυσιολογικός άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Οπως εκατομμύρια νέοι της ηλικίας του σε όλο τον κόσμο, έτσι και αυτός ζει με το κατοικίδιό του, κάνει παρέα με τους φίλους του, βγαίνει βόλτα με το ποδήλατό του και ονειρεύεται ότι κάποια μέρα θα καταφέρει να ταξιδέψει σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Ο Alex θα μπορούσε να ζει οπουδήποτε. Θα μπορούσε να είναι Γερμανός, Αγγλος ή Γάλλος. Τι θα πίστευε όμως ο κόσμος γι’ αυτόν αν είχε την... ατυχία να είναι Ελληνας; Σύμφωνα με όσα λέγονται και ακούγονται τα τελευταία δύο χρόνια, ο Alex δεν θα ήταν ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος, αλλά ένας τεμπέλης, απατεώνας, αχάριστος, βίαιος, αγενής, διεφθαρμένος και ρατσιστής που... ζει με τη μητέρα του! Αυτή άλλωστε είναι η εικόνα του μέσου Ελληνα, όπως παρουσιάζεται συστηματικά στο εξωτερικό από την ημέρα που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Για να το λένε λοιπόν, θα πρέπει να είναι αλήθεια. Ή μήπως όχι; Στην πραγματικότητα ο Alex είναι ένας τρομοκρατημένος, μπερδεμένος και απογοητευμένος νέος που πρέπει να αποτινάξει από πάνω του όλα τα στερεότυπα που λανθασμένα του έχουν προσδώσει αφού, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες της Ευρώπης, δεν είναι παρά ένα θύμα της οικονομικής κρίσης. Μιας κρίσης για την οποία έπρεπε να εφευρεθεί ένα εξιλαστήριο θύμα, ένας λαός που θα ευθύνεται για όλα τα δεινά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και αυτός ο λαός βρέθηκε στο πρόσωπο του Alex. Που τώρα πρέπει να αποδείξει ότι δεν έχει καμία σχέση με όλα όσα του προσδίδουν. Πόσο εύκολο όμως είναι να τα καταφέρει;»

Η Αννα (από τη δημιουργική ομάδα) εξηγεί το σκεπτικό που οδήγησε στη δημιουργία του δημοφιλούς βίντεο: «Στόχος του ήταν να επισημάνει το πρόβλημα της κρίσης που έχει υποστεί η εικόνα της Ελλάδας και να φέρει όλο τον κόσμο αντιμέτωπο με τη στερεοτυπική στάση του απέναντι στην Ελλάδα και τους Ελληνες. Θέλαμε να ξεκινήσει ένας διάλογος σχετικά με το ζήτημα αυτό και μπορούμε να πούμε ότι ο στόχος μας επιτεύχθηκε και με το παραπάνω».

Ποια ήταν όμως η αντίδραση και τα σχόλια όσων παρακολούθησαν το βίντεο και πόσο σύντομα θα ξαναδούμε τον Alex σε νέο... επεισόδιο; Η Αννα δηλώνει χαρακτηριστικά: «Οι αντιδράσεις ήταν πάρα πολλές. Λάβαμε πολλά αρνητικά σχόλια που έλεγαν ότι τα στερεότυπα είναι αληθινά, όμως ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο θέλησαν να μας συγχαρούν, να μας υποστηρίξουν σε αυτό που κάνουμε και να βοηθήσουν όπως μπορούν. Τα αρνητικά σχόλια μας έδειξαν ότι η κρίση της εικόνας της Ελλάδας παγκοσμίως είναι ακόμη μεγαλύτερη απ’ ό,τι φανταζόμασταν. Αρα υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει για να ανατρέψουμε αυτή την εικόνα.»

Πηγή: www.madata.gr

"Το κύμα" (ένα πείραμα για τη γέννηση του φασισμού)



ΤΟ ΚΥΜΑ

Σκηνοθεσία: Ντένις Γκάνσελ
Σενάριο: Ντένις Γκάνσελ, Τοντ Στράσερ
Παίζουν: Γιούργκεν Βόγκελ, Φρέντερικ Λάου, Μαξ Ρίμελτ
Γλώσσα: Γερμανικά
Διάρκεια: 101΄

Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης 2008
Χάλκινο βραβείο καλύτερης ταινίας (Γερμανικά βραβεια 2008)
Χρυσό βραβείο Δεύτερου Ανδρικού Ρόλου (Γερμανικά βραβεια 2008)




Ένα πείραμα σε ένα σχολείο της Γερμανίας ξεκινά με τις καλύτερες των προθέσεων, αλλά εξελίσσεται σε κάτι άγριο και βίαιο.

Ο Ράινερ Βένγκερ, καθηγητής Λυκείου με αναρχικό παρελθόν και πρωτοποριακές ιδέες για την εκπαίδευση, αναλαμβάνει, στο πλαίσιο του μαθήματος της πολιτικής θεωρίας, να διδάξει στους φοιτητές του για την τυραννία. Ο ίδιος, βέβαια, θα προτιμούσε να αναλάβει να μιλήσει για την αναρχία, αλλά σε αυτό τον έχει προλάβει ένας αυστηρός καθηγητής της παλιάς σχολής. Προκειμένου, λοιπόν, να κάνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον και με αφορμή το σχόλιο ενός μαθητή του πως "δεν μπορεί σήμερα να ξαναυπάρξει φασισμός", σοφίζεται ένα παιχνίδι ρόλων: Ο ίδιος αναλαμβάνει το ρόλο του ηγέτη και οι μαθητές του το ρόλο των ακολούθων του. Οι τελευταίοι ανταποκρίνονται με ενθουσιασμό στις ανάγκες του «ρόλου». Πειθαρχούν με χαρά σε μια σειρά κανόνων συμπεριφοράς, ονοματίζουν την μικρή κοινωνία τους «Το κύμα», φορούν ένα είδος ενιαίας στολής, επινοούν έναν κοινό χαιρετισμό, φιλοτεχνούν ένα διακριτικό σήμα, μαθαίνουν τελικά να αντιλαμβάνονται ο ένας τον άλλο ως μέλη μιας εκλεκτής ομάδας, όπου όλοι είναι ίσοι με όλους. Ο Μάρκο, γιος διαλυμένης οικογένειας, είναι ίσος επιτέλους με τον πλούσιο συμμαθητή του. Η ντροπαλή, συνεσταλμένη Λϊζα είναι ίση επιτέλους με τα άλλα, δημοφιλή κορίτσια. Ο Τιμ, που βρισκόταν πάντα στο περιθώριο και κινούνταν καμιά φορά και εκτός νόμου, μπαίνει επιτέλους στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και αισθάνεται χρήσιμος. Ο Ντένις, που ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο και αναζητά διαρκώς το νόημα, διοχετεύει επιτέλους κάπου το πάθος του. Ένας μαθητής Τούρκικης καταγωγής είναι ίσος με τον Γερμανό. Μόνο που αν για τα μέλη της ομάδας όλα φαίνονται σωστά, όσοι βρίσκονται στην απ’ έξω δείχνουν την δυσπιστία, αν όχι την αγωνία τους. Πρώτες πρώτες, η σύζυγος του Ράινερ, και αυτή καθηγήτρια στο ίδιο σχολείο, αλλά και η νεαρή Κάρο, το κορίτσι του Μάρκο που βρέθηκε στην ομάδα, εξοστρακίστηκε γιατί αρνήθηκε να φορέσει το ίδιο λευκό πουκάμισο με τους υπόλοιπους και παλεύει να δείξει στους υπόλοιπους το πόσο επικίνδυνες είναι οι νέες ιδέες του. Κανείς όμως δεν μπορεί να σταματήσει το «Κύμα» και την καταστροφή που φέρνει μαζί του.

 Η ταινία βασίστηκε στο ομότιτλο βιβλίο του Martin Rhue (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Todd Strasser), υποχρεωτικό ανάγνωσμα σε πολλά σχολεία της Γερμανίας, που με τη σειρά του είναι εμπνευσμένο από πραγματική ιστορία. Το 1967, ένας καθηγητής ιστορίας στο Λύκειο Cubberley του Πάλο Άλτο (Καλιφόρνια) με το όνομα Ron Jones εφάρμοσε ένα αντίστοιχο πείραμα στους μαθητές του. Όταν, κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος όπου δίδασκε για τον Εθνικό Σοσιαλισμό, ένας μαθητής του τον ρώτησε για το πώς θα μπορούσε ο λαός της Γερμανίας να αγνοεί για τη σφαγή του Εβραϊκού πληθυσμού, ο καθηγητής δεν μπόρεσε να απαντήσει. Αντ’ αυτού όμως, αποφάσισε να δώσει μια μικρή γεύση από τις συνθήκες της εποχής που μελετούσαν. Έτσι, οργάνωσε την τάξη σε μια ομάδα (με το κάθε άλλο παρά αθώο όνομα «το Τρίτο Κύμα», μια άμεση αναφορά στο Τρίτο Ράιχ), πρότεινε σκληρά κανονιστικά μέτρα και εφάρμοσε σε λίγη ώρα ένα μικρό πρόγραμμα αυστηρής πειθαρχίας μέσα στην τάξη, έκπληκτος με την προθυμία με την οποία τον υπάκουαν οι μαθητές του.

Στο τέλος ο καθηγητής συμπυκνώνει την εμπειρία και ουσία του πειράματος έτσι: «Μέσα από την εμπειρία της τελευταίας εβδομάδας, όλοι πήραμε μια γεύση του πώς ήταν να ζεις και να δρας στη ναζιστική Γερμανία. Μάθαμε πώς ήταν το συναίσθημα του να δημιουργείς ένα απόλυτα πειθαρχημένο κοινωνικό σύνολο. Να χτίζεις μια ξεχωριστή κοινωνία. Να υπόσχεσαι πίστη και υπακοή σε αυτή την κοινωνία. Να αντικαθιστάς τη λογική με κανόνες. Ναι, όλοι θα είχαμε γίνει καλοί Γερμανοί. Θα είχαμε φορέσει τη στολή. Θα στρέφαμε το κεφάλι καθώς φίλοι και γείτονες θα καταδικάζονταν και θα καταδιώκονταν. Θα κλειδώναμε τις πόρτες. Θα δουλεύαμε στις βιομηχανίες «άμυνας». Θα καίγαμε ιδέες. Ναι, γνωρίζουμε έστω και λίγο πώς είναι να βρίσκεις έναν ήρωα. Το να αρπάζεσαι από την εύκολη λύση. Να νιώθεις πως είσαι δυνατός και πως ελέγχεις το πεπρωμένο σου. Γνωρίζουμε το φόβο της απομόνωσης. Την ικανοποίηση του να κάνεις κάτι σωστό και να επιβραβεύεσαι γι’ αυτό. Να είσαι ο πρώτος. Να έχεις δίκιο. Σε έναν ακραίο βαθμό θα βλέπαμε, και πιθανόν θα νιώθαμε, πού οδηγούν αυτές οι πράξεις. Γίναμε όλοι μάρτυρες κάποιου πράγματος στη διάρκεια της τελευταίας βδομάδας. Είδαμε ότι ο φασισμός δεν είναι απλά κάτι που έκαναν εκείνοι, οι άλλοι. Όχι. Βρίσκεται ακριβώς εδώ. Σ’ αυτή την αίθουσα. Στις δικές μας καθημερινές συνήθειες και στον τρόπο ζωής μας. Ξύστε λίγο την επιφάνεια, και εμφανίζεται. Είναι κάτι μέσα σε όλους μας. Το κουβαλάμε σαν αρρώστια. Αυτή την πεποίθηση ότι τα ανθρώπινα όντα είναι κατά βάση κακά και επομένως ανίκανα να πράξουν με καλοσύνη απέναντι στους άλλους. Μια πεποίθηση που απαιτεί έναν ισχυρό ηγέτη και πειθαρχία για να διατηρηθεί η κοινωνική τάξη πραγμάτων. Και υπάρχει και κάτι άλλο. Η πράξη της συγγνώμης»

Πηγή: http://sxoliastesxwrissynora.wordpress.com

Ιθάκη am Main (ταινία από το Ελληνικό Λύκειο Φρανκφούρτης)


«Σε όλους μπορεί να συμβεί…» Η ταινία αναφέρεται σε όσους έχουν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν σε μια άλλη χώρα, εγκαταλείποντας την πατρίδα τους, την οικογένειά τους, τους φίλους τους. Η απόφαση του ατόμου που φεύγει δεν είναι καθόλου εύκολη, διότι παλεύει μεταξύ λογικής και συναισθήματος. Οι λόγοι για τους οποίους ξενιτεύεται κάποιος είναι κατά βάση οικονομικοί. Θέλει μεγάλη δύναμη και θάρρος να φύγεις…

 

"Η ταινία Ιθάκη ... am Main γυρίστηκε από τους μαθητές της Α' τάξης του Ελληνικού Λυκείου Φραγκφούρτης στο πλαίσιο του νέου μαθήματος Ερευνητική Εργασία - Project. Η ταινία πήρε μέρος στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Ταινιών Μικρού Μήκους με τίτλο : "Ένας πλανήτης ... μια ευκαιρία". Συμμετείχαν 180 ταινίες συνολικά, βραβεύτηκαν οι 14, μεταξύ αυτών και η δική μας! Στις 6 Ιουνίου 2012 έγινε η επίσημη βράβευση των ταινιών στην Αθήνα, όπου πήραμε το 3ο Ειδικό Βραβείο του διαγωνισμού."

Πηγή: www.apodoxi.gr

Παιχνίδι πέρα από χρώματα (ταινία από το 14ο Δημοτικό Πατρών)


   

Το «Παιχνίδι πέρα από χρώματα» είναι μια ταινία μικρού μήκους που δημιουργήθηκε από τους μαθητές της Ε' και της ΣΤ' τάξης του 14ου Δημοτικού Πατρών. Τα παιδιά που κάθε δεύτερο Σαββατόβραδο του χειμώνα έβλεπαν ταινίες στο σχολείο στα πλαίσια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων «Σινεμά στα θρανία» αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση (και την κάμερα) στα χέρια τους. Από θεατές έγιναν σεναριογράφοι, σκηνογράφοι, ηθοποιοί, σκηνοθέτες. Επιλέχτηκε το θέμα των μεταναστών που για το σχολείο είναι γνώριμο μετά τη μεταφορά του λιμανιού της Πάτρας στην περιοχή μας και τη μετακόμιση των μεταναστών στα λημέρια μας. Προσπαθήσαμε να το διαπραγματευτούμε χωρίς υπερβολές προς τη μια ή την άλλη πλευρά και νομίζουμε πως το χειριστήκαμε με σεμνότητα και αξιοπρέπεια.

Ο λόγος των αποκλεισμένων



Τόποι Ζωής, Τόποι Ιδεών
Επεισόδιο 7

Με σύμβουλο τον Κώστα Μπαϊρακτάρη, αν. καθ. Ψυχολογίας του Α.Π.Θ., η σειρά αυτή της ΕΤ3 παρακολούθησε το μάθημα «Κοινωνικός Αποκλεισμός» του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ, που διδάσκεται από ανθρώπους που υφίστανται τον κοινωνικό αποκλεισμό παρουσιάζοντας το αποτέλεσμα καταγραφής δέκα μηνών των νέων τόπων συνάντησης και κοινών δράσεων.

Δύο ολοκληρωτικοί τόποι αποκλεισμού, τα ψυχιατρεία και οι φυλακές, αποδομούνται από τους ίδιους τους τρόφιμους της Ψυχιατρικής και τους κρατούμενους. Οι ίδιοι θέτουν στην κρίση των φοιτητών τις κυρίαρχες θεωρίες και πρακτικές της Ψυχιατρικής και της Σωφρονιστικής και τα απάνθρωπα αποτυπώματα που αφήνουν στα σώματα και στις ψυχές των πολιτών που εγκλείονται σε φυλακές ή ψυχιατρεία.

Επίσης, πολίτες με αναπηρία μιλούν για τις εφαρμοζόμενες πολιτικές και αποκαλύπτουν τα κενά. Η ζωντάνια και το πάθος με το οποίο αγωνίζονται για βασικά ανθρώπινα δικαιώματα συνθλίβουν την εικόνα που διαχρονικά δημιουργείται για τους ίδιους.

Υπεύθυνος του επεισοδίου είναι ο Κώστας Μπαϊρακτάρης, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας Α.Π.Θ.
Στο «Λόγο των αποκλεισμένων» συμμετέχουν πρώην τρόφιμοι ψυχιατρικής, φοιτητές και φοιτήτριες του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ, η Ομάδα Δράσης Καλαμαριάς, η Ομάδα Προσβασιμότητας, κρατούμενοι των φυλακών Διαβατών, η Ομάδα Στήριξης των Δικαιωμάτων των Φυλακισμένων «Το κελί».

Παραγωγή:ERT3
Σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΡΑΜΙΔΙΩΤΗΣ
Σενάριο: Γιώργος Κεραμιδιώτης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ζαν Ζακ Μρεγιέ, Κώστας Κουτσιαμπασάκος, Γιώργος Παπανικολάου
Ηχοληψία: Γιάννης Ανδριόπουλος, Δημήτρης Κεραμιδιώτης
Μοντάζ: Γιάννης Ανδριάς
Διεύθυνση παραγωγής: Ηλιάνα Παυλίδου

"Οι επιζώντες"

Γ. Γιαννόπουλος (Πανελλήνια επιτροπή (πρώην) χρηστών και επιζώντων της ψυχιατρικής): Είμαστε σε μια κοινωνία εχθρική και για την ακρίβεια κάτι χειρότερο από εχθρική, απαξιωτική που δεν μπορείς να βρεις το δίκιο σου...Το περιθώριο πολλές φορές είναι η μόνη λύση και η μόνη διέξοδος... 

Ε. Περβανάκη (Άτομο με ψυχιατρική εμπειρία): Ύστερα από 7 χρόνια, αισθάνομαι ότι με έχουν μεταχειριστεί , με έχουν χρησιμοποιήσει και μένα σαν ένα κομμάτι ενός μοντέλου εμπορικού της εταιρείας φαρμάκων... 

Στο ντοκιμαντέρ "οι επιζώντες" έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε τη φωνή των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. Μας περιγράφουν όλα όσα έζησαν και όλα όσα τους στιγμάτησαν σε αυτήν τη διαδρομή. Η ασυλιακή εμπειρία, ο εγκλεισμός, η περιθωριοποίηση και η προάσπιση των δικαιωμάτων τους, αποτελούν τα δομικά στοιχεία του λόγου τους.




Πρόκειται για μια ταινία τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) του Σταύρου Ψυλλάκη με αφορμή το«Ευρωπαϊκό Συνέδριο κατά των Διακρίσεων και του Στιγματισμού. Για μια ψυχιατρική μεταρρύθμιση προσανατολισμένη στο χρήστη και για το δικαίωμα για εναλλακτικές λύσεις», που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της ομώνυμης πράξης (Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού" 2007 - 2013, Άξονας 14), στη Θεσσαλονίκη, από τις 28 Σεπτεμβρίου έως τη 1 Οκτωβρίου 2010.
Η ευρωπαϊκή αυτή συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το European Network of (ex) Users and Survivors of Psychiatry (ENUSP) και το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας και εντάσσεται στην προσπάθεια της υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων των (πρώην)χρηστών και επιζώντων της Ψυχιατρικής, καθώς και της αναζήτησης εναλλακτικών μορφών υποστήριξης και βοήθειας. Κύριοι στόχοι της ήταν η προαγωγή της αυτο-οργάνωσης των άμεσα ενδιαφερομένων, η ενδυνάμωση του ελληνικού κινήματος και η διασύνδεση των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία με αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Peter Lehmann: Ο αγωνιστής της τρέλας, επίτιμος διδάκτωρ του ΑΠΘ


O Peter Lehmann βίωσε την εμπειρία της ψυχιατρικής βίας και το στίγμα του τρελού. Αυτή όμως η εμπειρία αποτέλεσε για τον ίδιο την αφορμή για ν’ αντλήσει συμπεράσματα και να ξετυλίξει πρακτικές που δεν βοήθησαν μόνον τον ίδιο, αλλά και χιλιάδες συνανθρώπους του που ήταν θύματα των ίδιων «ψυχιατρικών μεθόδων».
Το 2010, σε δημόσια τελετή ανακηρύχθκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ με αφορμή το Ευρωπαϊκό Συνέδριο ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη.
Η πρόταση του Τμήματος Ψυχολογίας
«O Peter Lehmann είναι μια ευρέως αναγνωρισμένη προσωπικότητα, όχι μόνο ως συγγραφέας και εκδότης, αλλά και ως ενεργός πολίτης και συνήγορος χιλιάδων περιθωριοποιημένων ανθρώπων και ατόμων που εξ αιτίας του στιγματισμού τους ως «ψυχικά ασθενείς» υφίστανται παγκοσμίως την παραβίαση των δικαιωμάτων τους εντός και εκτός ψυχιατρικών ιδρυμάτων και υπηρεσιών.
Η συμβολή του, επιστημονικά και ανθρωπιστικά, στην ανάπτυξη των κινημάτων αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία ξεπερνάει τα εθνικά σύνορα της Γερμανίας και εξαπλώνεται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η συμβουλευτική του δράση, μέσω εθνικών και διεθνών οργανώσεων, σε διεθνείς οργανισμούς με στόχο την αποκατάσταση και υπεράσπιση των δικαιωμάτων κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων αποτελεί σημαντικό στοιχείο αυτής της αναγνωρισιμότητας.
Το επιστημονικό–θεωρητικό του έργο δεν είναι μόνον σε έκταση σημαντικό αλλά θέτει και νέα επιστημολογικά ερωτήματα και ζητήματα αμφισβήτησης υπαρκτών επιστημονικών προσεγγίσεων, ανοίγοντας δρόμους αναθεώρησής τους σε θεωρία και πράξη.
Οι δημοσιεύσεις του γύρω από τις βίαιες πρακτικές, την κατάχρηση των ψυχοφαρμάκων και την αναζήτηση εναλλακτικών στην Ψυχιατρική πρακτικών αποτελούν εργαλεία υποστήριξης, εμπλοκής και αυτοβοήθειας των ίδιων των ενδιαφερομένων. Αποτελούν όμως και για μας τους ειδικούς σημαντικά ερεθίσματα όχι μόνον για μια κριτική στάση απέναντι στις θεωρίες μας, αλλά κυρίως για την αναζήτηση μιας άλλης προσέγγισης και πρακτικής, μιας άλλης δηλαδή συνάντησης με τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία», αναφέρουν τα μέλη της Εισηγητικής Επιτροπής, Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, Αναπληρωτής Καθηγητή Κλινικής Ψυχολογίας, Φοίβος Ζαφειρίδης, Ψυχίατρος- Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων και Μαρία Δικαίου, Κοινωνική Ψυχολόγος-Καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας του Α.Π.Θ.
«Πιστεύουμε ότι η απονομή του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα στον Peter Lehmann θα δώσει διεθνώς μια νέα ώθηση στα κινήματα αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και τον αγώνα τους για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα δώσει επίσης μία μεγάλη ώθηση και στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στην Ελλάδα που ακόμη βρίσκεται στα σπάργανα.
Τέλος, πιστεύουμε ότι η απονομή αυτή, είναι σημαντική και για το ίδιο το Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. γιατί με την πράξη αυτή δεν επιβεβαιώνει μόνο εκ νέου το άνοιγμα του προς νέες επιστημονικές προσεγγίσεις, αλλά συνδέει αυτό το άνοιγμα με τη συμβολή στις προσπάθειες ακύρωσης του κοινωνικού αποκλεισμού· με τη συμβολή του στην αναζήτηση και εφαρμογή θωριών και πρακτικών που δεν παραβιάζουν ανθρώπινες αξίες και ανθρώπινα δικαιώματα», υπογραμμίζει η εισηγητική επιτροπή, στην πρόταση της οποίας παρατίθεται το πλουσιότατο επιστημονικό, ανθρωπιστικό και συγγραφικό έργο του Peter Lehmann. Πολλά άρθρα και μελέτες του έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά.
Η ζωή και η δράση του
Ο Peter Lehmann γεννήθηκε το 1950, στο Calw της Γερμανίας. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Κοινωνικής Εργασίας και Κοινωνικής Παιδαγωγικής από όπου αποφοίτησε το 1977 ως διπλωματούχος Κοινωνικός Παιδαγωγός. Τον ίδιο χρόνο βιώνει μια σημαντική διακοπή της βιογραφικής του πορείας που οδηγεί στην ακούσια, χωρίς δικαστική απόφαση, εισαγωγή του σε δημόσιο Ψυχιατρείο στην Γερμανία. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του βίωσε μια σειρά από παραβιάσεις της σωματικής του ακεραιότητας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς του αλλά και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του. Απαξιωτικές για τα δικαιώματά του εμπειρίες είχε και μετά την έξοδό του από το Ψυχιατρείο όπως υπερβολική χορήγηση ψυχοφαρμάκων, άρνηση πρόσβασης στον ψυχιατρικό του φάκελο κ.λ.π.
Οι προσωπικές αυτές εμπειρίες τον οδήγησαν από το 1979 σε επιστημονικές και ανθρωπιστικές δράσεις κατά της ψυχιατρικής αυθαιρεσίας και στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία τόσο στη Γερμανία όσο και διεθνώς.
Με ιδιαίτερο ζήλο και συνέπεια ασχολήθηκε πρωταγωνιστικά, σε επιστημονικό και πρακτικό επίπεδο, με: την ανάπτυξη της αυτοβοήθειας και αυτο-οργάνωσης ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία με έμφαση στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων· με την κριτική του παραδοσιακού ψυχιατρικού μοντέλου· με την αντιπαράθεση με την κατασταλτική ιδρυματική ψυχιατρική ενάντια στις διακρίσεις των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία· με την ενημέρωση για την επίδραση και τις αρνητικές παρενέργειες ψυχοφαρμάκων και ηλεκτροσόκ και για τη μείωση των επιπτώσεων κατά την διακοπή των ψυχοφαρμάκων· με τη διεκδίκηση για το δικαίωμα της πρόσβασης στον ψυχιατρικό φάκελο και για τη παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε περιόδους κρίσης έναντι των βιολογικά κατευθυνόμενων ψυχιατρικών ενεργειών· τέλος, με την ανάπτυξη και υπεράσπιση εναλλακτικών απαντήσεων από αυτές της Ψυχιατρικής.
Ο Peter Lehmann συνεχίζει αδιάλειπτα μέχρι σήμερα τη δράση του για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία τόσο σε θεωρητικό-επιστημονικο όσο και σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Επαγγελματικά, ασχολείται ως εκδότης με τον τομέα των εκδόσεων σε αντίστοιχα θέματα, με έδρα το Βερολίνο.
Είναι Ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Irren-Offensive, πρώτης αμιγούς οργάνωσης αυτοβοήθειας ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στο Βερολίνο. Επίσης είναι ιδρυτικό μέλος του δικτύου European Network of (ex-)Users and Survivors of Psychiatry αλλά και Ιδρυτικό μέλος του World Network of (ex-)Users and Survivors Psychiatry (WNUSP).


( Ο Peter Lehmann είχε φιλοξενηθεί το Μάιο του 2008 στην εκπομπή ΜΑΥΡΟ-ΑΣΠΡΟ της ΕΡΤ3, με τους Δώρα Αυγέρη και Βασίλη Κεχαγιά). 

Πηγή: http://tvxs.gr

Με λένε Μιχάλη...


Οι γονείς μου τότε έμεναν στο Παγκράτι. Μετά τη γέννα μου μετακομίσαμε στα Πατήσια. Οι γονείς μου είναι από τη Νιγηρία. Ο πατέρας μου ήρθε στην Ελλάδα για να σπουδάσει, τη δεκαετία του ΄70. Ύστερα από κάποια χρόνια έφερε και τη μητέρα μου. Από τα παιδικά μου χρόνια δεν θυμάμαι πολλά πράγματα. Στο δημοτικό τα πήγαινα μια χαρά με τα άλλα παιδιά. Μόνο όταν τσακωνόμασταν στο ποδόσφαιρο με στολίζανε με βρισιές του τύπου «αράπης» και τα σχετικά. Ήμουν ο μόνος μαύρος στο σχολείο μου. Θυμάμαι επίσης ένα σκηνικό. Μια μέρα, έπειτα από τσακωμό, κάποια παιδιά με είχαν βάλει στη μέση και με έβριζαν. Τότε ένα παιδί που τον έλεγαν Ηλία όρμησε εναντίον τους για να με υπερασπιστεί. Από τότε γίναμε κολλητοί φίλοι. Τα πρώτα χρόνια στο σπίτι μιλούσαμε νιγηριανά και αγγλικά. Αυτό όμως με εμπόδιζε για τα μαθήματα. Μέχρι που ο δάσκαλος κάλεσε τους γονείς μου και τους είπε ότι έπρεπε να μιλήσουμε ελληνικά στο σπίτι.
Με τα χρόνια επικράτησαν τα ελληνικά στο σπίτι μας. Ελληνικά και hiphop. Από εννέα χρονών μιλώ μόνο ελληνικά. Μιλώ επίσης άψογα αγγλικά, ενώ τα νιγηριανά τα καταλαβαίνω αλλά δεν τα μιλώ πια. Το πάθος για τη μουσική το «κόλλησα», ίσως, επειδή μεγάλωσα ανάμεσα σε διάφορους γλωσσικούς ήχους. Στο γυμνάσιο παθιάστηκα με τα γκράφιτι, τη hip-hop και τη Dram΄Ν΄ Βase. Είναι χρόνια που περνούν διοργανώνοντας πάρτι και ανταλλάσσοντας κασέτες με τα φιλαράκια. Εκείνη την περίοδο μπήκε έντονα η θρησκεία στη ζωή μου. Μαζί της και η πρώτη υπαρξιακή σύγκρουση. Γιατί η θρησκεία έλεγε «ειρήνη υμίν», ενώ το hip-hop μιλούσε για εξέγερση. Η θρησκεία ήταν ευχή, το hip-hop δράση. Το hip-hop και τα γκράφιτι ήταν για μένα ένα είδος ξεσπάσματος. Τότε, για πρώτη φορά, άρχισα να γράφω στίχους. Έγραφα και για τον ρατσισμό. Ξαφνικά συνειδητοποίησα κάτι που είχα απωθήσει: το χρώμα της επιδερμίδας μου.
Το να είσαι μαύρος. Εγώ είμαι περήφανος που είμαι μαύρος. Το να είσαι μαύρος όμως σημαίνει ότι συναντάς μπροστά σου έναν τοίχο. Σημαίνει ότι πρέπει να ξοδεύεις πολλή ενέργεια για να πείσεις τους γύρω σου ότι δεν είσαι γεννημένος μόνο για να πουλάς CD και να παίξεις μπάσκετ. Ότι μπορείς να γίνεις γιατρός, λογοτέχνης, σχεδιαστής μόδας, οτιδήποτε. Το να είσαι μαύρος σημαίνει ότι ζεις με αυτό το χρώμα, το αναπνέεις, ότι δεν σε αφήνουν ποτέ να νιώσεις αόρατος. Τη μεγαλύτερη έκπληξη την προκαλείς όταν μιλάς ελληνικά χωρίς προφορά. Παθαίνουν πλάκα. Μερικοί κάθονται με το στόμα ανοιχτό και σε κοιτάνε σαν εξωγήινο. Τέλος πάντων… Ένα καλοκαίρι στη Σύρο. Η ανατροπή στη ζωή μου συνέβη ένα καλοκαίρι στη Σύρο.
Μόλις είχα τελειώσει το λύκειο. Ήθελα τότε να μπω στη Σχολή Καλών Τεχνών και άρχισα να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα ελευθέρου σχεδίου. Το καλοκαίρι πήγα στη Σύρο για να δουλέψω στο εργαστήριο της δασκάλας μου. Έκανα βόλτα ένα απόγευμα, όταν ξαφνικά μπροστά στα πόδια μου σταμάτησε ένα αστυνομικό τζιπ. Βγήκαν έξω δυο αστυνομικοί και μου ζήτησαν τα χαρτιά. Είχα μαζί μου τη ληξιαρχική πράξη γέννησης. Θεωρούσα ότι ήταν αρκετή, αφού είχα γεννηθεί στην Ελλάδα. Με πήγαν στο Τμήμα. Μου είπαν ότι τα χαρτιά μου είναι ελλιπή. Ένας από τους αστυνομικούς μού είπε ότι θα με απελάσουν. «Πού θα με απελάσετε;», ρώτησα. «Στα σύνορα και να πας από εκεί που ήρθες», μου απάντησε. «Εγώ δεν ήρθα από πουθενά. Έχω γεννηθεί στην Ελλάδα», είπα. Δεν πήρα απάντηση. Απέλαση, σύνορα, όλα αυτά μου φαίνονταν σαν ταινία. Έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου και είχα κατατρομάξει. Έμεινα εκεί τρεις μέρες, στο σκοτάδι, κοιμόμουν χάμω, σε ένα μικροσκοπικό κελί με δυο Πακιστανούς που δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά. Αυτές οι τρεις μέρες ανέτρεψαν τα πάντα μέσα μου. Με τη μεσολάβηση φίλων και δικηγόρων με άφησαν ελεύθερο. Τότε άρχισαν να με βασανίζουν τα ερωτήματα.
Ποιος ήμουν; Τώρα καταλάβαινα γιατί δεν με καλούσαν φαντάρο, όπως συνέβαινε με όλους τους φίλους μου. «Φίλε μου, εσύ είσαι ξένος», έλεγα στον εαυτό μου. Και πάλι δεν ήθελα να το πιστέψω όμως. Σκεφτόμουν ότι οι αστυνομικοί είχαν κάνει λάθος. Ήταν ένας μηχανισμός άμυνας για να μη διαλυθώ. Τα χαρτιά, τα χαρτιά, τα χαρτιά. Όταν εισέβαλε στη ζωή μου η λέξη χαρτιά και αλλοδαπός όλα καθάρισαν πλέον. Ρώτησα τους υπαλλήλους στον δήμο εάν μπορώ να βγάλω ελληνική ταυτότητα επειδή έχω γεννηθεί εδώ. Μου απάντησαν κοφτά: «όχι». Μετά ήρθαν οι ουρές, οι βεβαιώσεις, τα ένσημα, τα γραφεία, οι υπάλληλοι, η ατελείωτη αναμονή. Και όταν βγαίνει η άδεια παραμονής είναι ληγμένη. Ξανά ουρές, βεβαιώσεις, ένσημα, γραφεία, υπάλληλοι, ατελείωτη αναμονή. Με αυτά θα φας όλη τη ζωή σου.
Τα καλύτερα χρόνια σου φεύγουν κυνηγώντας τα χαρτιά. Δεν μπορείς να πας πουθενά. Τα όνειρα για το πανεπιστήμιο τα εγκατέλειψα γιατί κυνηγούσα τα χαρτιά. Με κάλεσαν το 2002 στη Γαλλία για να εκπροσωπήσω την Ελλάδα σε ένα φεστιβάλ θεάτρου δρόμου. Δεν πήγα γιατί δεν είχα χαρτιά. Ήθελα να ανοίξω μια δική μου δουλειά, δεν μπόρεσα γιατί δεν είχα χαρτιά. Τα ελληνικά είναι η γλώσσα σου… Νιώθεις σιγά σιγά να ανοίγει ένα χαντάκι ανάμεσα σε σένα και στους φίλους σου. Εκείνοι προχωράνε, κυκλοφορούν ελεύθεροι. Αυτό που για σένα αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου, γι΄ αυτούς είναι ένα τίποτα. Επειδή δεν έχεις κανονικά χαρτιά δεν μπορείς να κάνεις σχέδια για το μέλλον. Σκέψου τι κατάπτωση. Να είσαι είκοσι χρόνων και να μην μπορείς να κάνεις σχέδια για το μέλλον. Φθείρεσαι ανεπαίσθητα, γίνεσαι μικρός, κλείνεσαι στον εαυτό σου. Πρέπει να προσέχεις πολύ για να μη γίνεις ανθρωπάκι.
Για να μη δεις όλους τους γύρω σου ως εν δυνάμει εχθρούς. Ύστερα έρχονται άλλες ερωτήσεις. Τι είσαι; Γεννήθηκες εδώ, τραγουδάς τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας, στο σχολείο είπες ποιήματα για την 25η Μαρτίου. Και όμως σε θεωρούν αλλοδαπό. Στη Νιγηρία εσύ δεν έχεις πάει ποτέ. Τα ελληνικά είναι η γλώσσα σου. Τι είσαι λοιπόν; Πρέπει να είσαι τρεις φορές τρελός για να μην τρελαθείς. Πρέπει να παλέψεις με νύχια και με δόντια για να μην αφήσεις την πραγματικότητα να σε ξεκάνει. Τι κάνω αυτή τη στιγμή; Ασχολούμαι πολύ με τη μουσική και με το θέατρο του δρόμου. Τώρα δουλεύω στον «Κοσμοπολιτισμό», ένα πολιτιστικό κέντρο που διοργανώνει και πολλά ενδιαφέροντα event με μετανάστες καλλιτέχνες. Τα χαρτιά; Τα περιμένω ακόμα, εδώ και δυο χρόνια. Το μέλλον; Το μέλλον, φίλε μου, είναι τα όνειρά μου. Αυτά είναι η ασπίδα και η ελευθερία μου…»
του Gazmend Kapllani

«Βόλτες στην πόλη», βίντεο από το Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα Καισαριανής





Το «Βόλτες στην πόλη» (που παρουσιάστηκε στα πλαίσια του Festival Μηδέν και του πρότζεκτ "Οι ζωές των άλλων" τον Ιούλιο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας) είναι δημιουργία της ομάδας βιντεοτέχνης της μονάδας ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του Κέντρου Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής (Αιγινήτειο Νοσοκομείο –Α΄ Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών). Τέσσερις θεραπευτές και δώδεκα ασθενείς-μέλη των προγραμμάτων με μοναδικό κριτήριο την επιθυμία συγκρότησαν την ομάδα. Ακολούθησε συνεργασία δύο ετών με βασική αρχή την ελεύθερη έκφραση όλων στη βάση της ισοτιμίας των συμμετεχόντων. Σαν αποτέλεσμα παρουσιάζεται η άποψη που ο καθένας επέλεξε.

Τα μέλη της ομάδας: Άννα Μαρία Ζ., Αγγελική Τ., Βαγγέλης Α., Βάσω Ρ., Γιώργος Κ., Γιώργος Φ., Ευαγγελία Τ., Κατερίνα Π., Κώστας Δ., Λένα Λ., Πόπη Λ., Θανάσης Φ.

Συντονισμός ομάδας: Κίκα Κωνσταντινίδου/ Κοινωνική επιστήμων (εκπαιδεύτρια), Βασιλική Λευκαδίτη/ Εικαστικός (εκπαιδεύτρια), Ράνια Πλυτζανοπούλου/ Εργοθεραπεύτρια

Εποπτεία ομάδας: Αντώνης Χατζάκης / Ψυχίατρος

Διάρκεια βίντεο: 44 λεπτά

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα το Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα Καισαριανής και τη Βασιλική Λευκαδίτη για αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία.

Lasting - μια ενότητα βίντεο με θέμα την Τρίτη Ηλικία







Μια ενότητα βίντεο με θέμα μια άλλη ευαίσθητη κοινωνική ομάδα, την Τρίτη Ηλικία, που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, σε συνεργασία του project "Οι ζωές των άλλων" και του Festival Μηδέν. 

Οι ανάγκες, οι αγωνίες, οι απολαύσεις και οι αδυναμίες των ηλικιωμένων ανθρώπων όπως παίρνουν μορφή στη φάση που ο χρόνος ολοκληρώνει το έργο του. 

Επιλογή-επιμέλεια: Μαργαρίτα Σταυράκη

1. Sarah Bijlsma, Age, Ολανδία 2012, 1.00



Age is a very short video about the perception of time and how we all grow old one day.

2. Djamo Daniel Nicolae, Menu, Ρουμανία 2011, 5.27



"Menu" is part of a larger project, named “Buni”, which is a journal of the last words, not a documentation of death, but a mere projection of what really matters. It underlines the immortality of the human experience with everything that surrounds him, the interior value that is never forgotten or lost, becoming the legacy of those who are near to us, those who we love. “Buni” is not a two year study of degradation, but everyone’s story, even if it appears in rather different shapes, written or rewritten with more or less talent. Buni raised me. Although we are not related, she was more than a mother to me. I started photographing her when I saw that he is poor in health. I felt I must do it. I couldn’t stay inert. In the summer of 2010 I felt that the photographic medium is poor, considering what I felt I would like to transmit to others. That is why I chose to continue what I felt I must do through video. It is obvious that a feeling cannot be transmitted in the sharpest, truly human and real form through the use of photography, film, or text. Nothing that is inside of us can be made VHS or DVD. “Buni” can only offer photocopied images of a story distorted by our own memories, becoming a reflection of ourselves in deformed mirror.

3. Dénes Ruzsa, 201.2FM, Ουγγαρία 2012, 5.37
















Same crisis again. Something has been broken in our relationship with our surroundings and environment. The film shows that crisis is directing us toward a complete change.

4. Shabnam Piryaei, A Time to Speak, ΗΠΑ 2012, 5.49



A troubled boy crosses paths with an old man suffering from Alzheimer’s.

Ντοκιμαντέρ «γροθιά» για την «έκρηξη» της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα [βίντεο]



Αφού πατήσετε play και φορτώσει η ταινία, στο κάτω δεξιά μέρος της μπάρας εμφανίζεται το κουμπί επιλογής όπου μπορείτε να ενεργοποιήσετε τους υπότιτλους στη γλώσσα της επιλογής σας

Ενα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί και καταγράφει τη ζωή χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα του 2013 θίγοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σε ευρωπαϊκό έδαφος, τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και τη συνεχώς αυξανόμενη ρατσιστική βία έκανε διαδικτυακή «πρεμιέρα» την Κυριακή 21 Απριλίου 2013.

Το «Into the fire» αποτελεί καρπό της προσπάθειας των ερευνητών Γκάι Σμώλμαν και Κέητ Μάρα, οι οποίοι βρέθηκαν τον Απρίλιο του 2012 στην Ελλάδα να γυρίσουν μια σειρά από ταινίες μικρού μήκους με θέμα τη λιτότητα. Κατά την παραμονή τους ήρθαν σε επαφή με τους «αθλίους» των Αθηνών τους πρόσφυγες, μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο και αποφάσισαν να καταγράψουν σε εικόνα τα «κρυφά θύματα της κρίσης στην Ελλάδα» εκείνους τους εγκλωβισμένους ανθρώπους που ήρθαν στην Ευρώπη για να αισθανθούν την ασφάλεια που έχασαν στις χώρες τους και βρήκαν την «κόλαση». Εκείνο που τους κινητοποίησε να κάνουν μια πιο ολοκληρωμένη καταγραφή ήταν ένα email που δέχθηκαν από έναν νεαρό Σομαλό ο οποίος τους περιέγραφε την «Οδύσσειά» του στην Ελλάδα. 

Στο οδοιπορικό τους οι κινηματογραφιστές συνάντησαν ανθρώπους εξαθλιωμένους οι οποίοι πέρασαν στην Ελλάδα με σκοπό να πάνε σε άλλες χώρες της Ευρώπης και, εξαιτίας της νομοθεσίας, έμειναν εγκλωβισμένοι σε μία χώρα υπό μεγάλη κρίση με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες για χορήγηση ασύλου και αδειών να είναι δαιδαλώδεις χρονοβόρες, αλλά και τις υπηρεσίες σχετικά απρόθυμες να βοηθήσουν. Κατέγραψαν ακόμη το σκληρό πρόσωπο της συνεχώς αυξανόμενης ρατσιστικής βίας στη χώρα με επιθέσεις και δολοφονίες ανθρώπων και καταστροφές σε σπίτια και περιουσίες μεταναστών. Ανθρωποι από χώρες που κλονίζονται από πολέμους και χρόνια προβλήματα οι οποίοι δηλώνουν ότι δεν αφήνουν τις πατρίδες τους επειδή το θέλουν, αλλά επειδή είναι αναγκασμένοι.

«Ζητάμε τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης» λένε ορισμένοι από τους μετανάστες «είμαστε εγκλωβισμένοι σε μία χώρα από την οποία ούτε μπορούμε να φύγουμε ούτε να παραμείνουμε» και ζητούν απλά λύση στα προβλήματά τους και κυρίως αλληλεγγύη και προστασία από τις συνεχόμενες επιθέσεις και δολοφονικές απόπειρες. Πολλοί από αυτούς είναι άστεγοι, υποσιτισμένοι και αναγκασμένοι να περιμένουν τις αργές διαδικασίες στη χώρα, μια και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία τούς εμποδίζει να κινηθούν προς άλλες χώρες της ΕΕ. Επιπλέον οι καταγγελίες για απροθυμία από το κράτος και την αστυνομία να αντιμετωπίσουν την εμπρηστική προπαγάνδα και τις δράσεις της Χρυσής Αυγής πληθαίνουν, ενώ και οι Ελληνες που συμμετέχουν στο ντοκιμαντέρ μιλούν για τις ρατσιστικές ακρότητες, αλλά και αλόγιστη βία από την πλευρά της ΕΛ.ΑΣ. που σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει στην κτηνωδία.

Το «Into the Fire» χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου μέσω crowd funding, δηλαδή από δωρεές ανθρώπων, κυρίως μέσω Διαδικτύου, ενώ οι συντελεστές του αναφέρουν ότι δεν έχει πληρωθεί κανένας και δεν πρόκειται, καθώς «είναι μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί». Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε την Κυριακή 21 Απριλίου 2013 ταυτόχρονα από πολλές ηλεκτρονικές σελίδες ανά την Ευρώπη μεταφρασμένο σε διάφορες γλώσσες

Πηγή: www.iefimerida.gr

Αν ο κόσμος ήταν ένα μικρό χωριό: Ένα βιβλίο για τους λαούς του κόσμου" / If the World Were a Village of 100 People: A Story About the World's People




Ένα μικρό βίντεο βασισμένο στο βιβλίο "Αν ο κόσμος ήταν ένα μικρό χωριό: Ένα βιβλίο για τους λαούς του κόσμου" του David Smith.
Πληροφορίες για το ποιοι είμαστε, που ζούμε, πόσο γρήγορα αυξανόμαστε, ποιες γλώσσες μιλάμε, σε ποιες θρησκείες πιστεύουμε και πολλά ακόμη. Ελάτε να γνωρίσουμε μαζί το παγκόσμιο χωριό μας. Ίσως μάθετε πράγματα που θα σας αφήσουν έκπληκτους!

Στην ιστοσελίδα www.iftheworldwereavillage.com θα βρείτε πληροφορίες και εκπαιδευτικό υλικό.

Ταινίες σχετικές με το ρατσισμό - μια φιλμογραφία / Movies about racism - a filmography

1) Το Πορφυρό Χρώμα (The Color Purple)
The life and trials of a young African American woman. 
Director: Steven Spielberg

2) Υπηρέτριες (The Help)
An aspiring author during the civil rights movement of the 1960s decides to write a book detailing the African-American maids' point of view on the white families for which they work, and the hardships they go through on a daily basis. 
Director: Tate Taylor

3) Φιλαδέλφεια (Philadelphia)
When a man with AIDS is fired by a conservative law firm because of his condition, he hires a homophobic small time lawyer as the only willing advocate for a wrongful dismissal suit.
Director: Jonathan Demme

4) Hamburger Hill

5) Ο Τελευταίος Βασιλιάς της Σκοτίας (The Last King of Scotland)

6) Va, vis et deviens 

7) Hotel Rwanda

8 ) Bolivia

9) The Believer

10) Ανίκητος (Invictus)

11) Freedom Writers

12) The Great Debaters

13) This Is England

14) American History X
A former neo-nazi skinhead tries to prevent his younger brother from going down the same wrong path that he did. 
Director: Tony Kaye

15) Do the Right Thing

16) Guess Who's Coming at Home

17) To Kill a Mockingbird

18) Sixteen Candles

19) Mississippi Burning
Two FBI agents with wildly different styles arrive in Mississippi to investigate the disappearance of some civil rights activists. 
Director: Alan Parker

20) The Believer

21) School Ties

22) High Learnings

23) White Dog
A trainer attempts to retrain a vicious dog that's been raised to kill Black people. 
Director: Samuel Fuller

24) The Birth of a Nation

25) Crash


Όνειρα σε άλλη γλώσσα - ένα ξεχωριστό ντοκυμαντέρ της Λουκίας Ρικάκη



Όνειρα σε άλλη γλώσσα, Ελλάδα, 2010. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία - σενάριο: Λουκία Ρικάκη. Μοντάζ: Γιάννης Δαρίδης. 68' - Εξαιρετικό ντοκιμαντέρ γύρω από τα παιδιά μεταναστών, αλλά και Ελληνοκυπρίων σε δημοτικό σχολείο στο κέντρο της παλιάς Λευκωσίας.

MΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΛΥ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ
Σχολείο Φανερωμένης 300 πρόσωπα 300 όνειρα καθένα στη γλώσσα του.

Το σχολείο ίσως δεν μπορεί να αλλάξει την κοινωνία γύρω του όμως στη Φανερωμένη προσπαθούν να βελτιώσουν την κοινωνία των παιδιών του σχολείου και να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους. 

Το σχολείο είναι η χώρα των παιδιών. Μια νέα πατρίδα όπου εκτός του ότι μιλούν διάφορες γλώσσες, μαθαίνουν να εκφράζονται ακόμη και να ονειρεύονται σε μια άλλη γλώσσα. Ειδικά η Φανερωμένη αποτελεί φιλόδοξο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, της Κύπρου το οποίο κάνει ένα άνοιγμα στην κοινωνία. Το εντυπωσιακό κτίριο στο κέντρο της παλιάς Λευκωσίας ήταν ένα παραδοσιακό παρθεναγωγείο από εκείνα που φοίτησαν πολλές γενιές κοπέλες. Τώρα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. Λίγα μέτρα από το σχολείο βρίσκεται η Πράσινη γραμμή. Η νεκρή εκείνη ζώνη που χωρίζει την Λευκωσία στα δύο.

Δεν ξεχνώ λένε ακόμη τα μαθητικά τετράδια αλλά για τους σημερινούς μαθητές της Φανερωμένης αυτό σημαίνει άλλα πράγματα.

Αυτοί πασχίζουν τώρα να ζήσουν σε μια νέα χώρα την Κύπρο και πολλοί απ αυτούς δεν ξεχνούν τις δικές τους χώρες. Σκηνικά πολέμων, διωγμοί φτώχεια τους έφεραν εδώ σε αυτή τη γωνιά του κόσμου, σε αυτό το νησί. Ποιος άνεμος τους έφερε εδώ; Τύχη καλή, την υποδοχή τους ανέλαβαν δάσκαλοι με καρδιά μικρού παιδιού. Ο πόλεμος δεν καταστρέφει μόνο τη γη αλλά κάνει τις καρδιές πέτρινες, τα μάτια τυφλά. Μετανάστης είναι ο άνθρωπος χωρίς σπίτι, το σπίτι δεν είναι ένα μέρος μα ένα πρόσωπο που σε αναγνωρίζει. Η μετανάστευση ενσωματώνει την αιχμή της προσωπικής του ελπίδας ως προς το απρόσωπο μέλλον.

«Η ζωή είναι δύσκολη, αλλά κι εγώ εύκολη δεν είμαι» έγραφε η τσάντα της Περβίν από την Τουρκία, στα Ελληνικά και στα Τούρκικα. Έτσι ξεκίνησε η Περβίν να γράφει την ιστορία της, για το πως διεκδίκησε την εκπαίδευση της και ήρθε από το χωριό της στην Τουρκία, στην Κύπρο με τα αδέλφια της, για να μάθουν κι άλλα γράμματα. Ήρθε μαζί με την Αϊσέ, τον Κεμάλ και τον Μεχμέτ. Και οι τέσσερεις φοιτούν στα σχολεία της Φανερωμένης.

Πηγή: www.luciarikaki.gr